Çırçır Fabrikası olayı, Bergama

 Malum cuma günü fotoğraflarımdan paylaşıyorum ben. Bu hafta biraz yazısı bol bir paylaşım olacak.

Çarşamba günü eşim Bergama Meslek Yüksek Okulu'nda bir seminer verecekti. Fırsat deyip ben de peşine takıldım. O seminerdeyken ben kafama göre sokakları dolaştım. Aslında zamanım az olduğundan hakkını veremedim bu dolaşmanın ama 'mutlaka yeniden gidilecek yerler' arasına girdi Bergama...

Neyse Önce Kızıl Avlu denen yeri ardından eski Rum mahallelerini dolaştım. Dönüşe geçtiğimde bir kemer dikkatimi çekti hemen atladım tabiki. Yukarıda amcanın yürüdüğü tarihi Üç Kemer Köprüsü. Köprüyü geçtiğimde 2 eski bina çıktı karşıma. Ne olduklarına dair hiç bir bilgi yoktu. Devamı ağaçlık boş bir alan.

 Ardındaki bulutlarla bana güzel bir fotoğraf verdiğini düşündüğüm bu bina aslında acı olaylara tanıklık etmiş. Başka bir köprü hakkında (malesef yine bilgi yazısı yoktu) netten aranırken denk geldim.

Kanlı fabrika olayı ya da Çırçır Fabrikası Olayı:

19 yy'a kadar dokuma işleri evlerde yapılırmış. 1865 yılında Bergama Çayı kıyınsında ilk çırçır fabrikası kurulmuş. 1875 yılında ise buharlı makinalar ve ikinci çırçır fabrikası gelmiş bölgeye. Teknoloji eliyle yapılan dokuma işi evlerdeki faaliyetleri olumsuz etkilemiş.

Halk yöneticilere ilk fabrikadan şikayetçi olduklarını defalarca bildirmelerine karşın ikinci fabrika da kurulunca huzursuzluk iyice artmış. Küçük küçük toplanmalar, şikayetler giderek büyümüş ve ayaklanma çıkmış. Halkın bir kısmı hükümet konağına akın etmiş, Müderris Dericili Mehmet Efendi kadınlar tarafından linç edilmiş.

Halkın diğer kısmı ise fabrikalara saldırmış. Hem binayı ateşe vermişler hem de ellerine geçirdikleri ile duvarları yıkmışlar. Olay asker tarafından bastırılmış, bazı kişiler tutuklanmış.

Fabrika yeniden tamir edilip açılsa da halk buraya iş vermediği için bir süre sonra kendiliğinden kapanmış.



Fabrikanın köprüden görüntüsü. Bergama Çayı


Diğer fabrika. Görsel olarak bana bir şey ifade etmediği için çekmemiştim. Oradayken hikayesini de bilmiyordum.

Yorumlar

  1. Kanlı çırçır fabrikası olayını bilmiyodum,çok üzücü bir olaymış..Resimler tarih kokuyor..Emeğinize sağlık..😊

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Benim de hiç bir bilgim yoktu. Gezerken bakış açım farklı olurdu kuşkusuz. Ne binası bunlar acaba diye dolaştımoraları.

      Sil
  2. Ne acı bir olay.Hep matbaanın geç gelmesinden şikayet ederiz ama idareciler kadar halkında sorumluluğu var bu tür olaylarda .

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Kesinlikle. Bir biçimde orta yol bulunabilirdi. Sonuçta yerli halk etkilense de teknoloji gerekli. Ama yapılamamış işler bu noktaya gelmiş malesef...

      Sil
  3. Gelişmelere ayak uydurmak çok zor

    YanıtlaSil
  4. Fabrika, kuruldugu yerin insanlarını ise alsaymis bı şansı olurmuş, ne kadar teknolojik olsa da illa ki işçi lazımdır o yıllarda...kadın şiddeti de erkekle kapıdır yalnız...

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Okuduğum kaynaklarda halkın kendi evinde işi sürdürmek istediği, fabrikaların kapanması talip ettiğ yazılı. Halk işçi olarak alınmak istedi mi, yoksa kendileri mi orada çalışmak istemedi bilemiyorum. Bazen yazılan bilgiler eksik oluyor malesef. Yöneticiler bir orta yol bulabilirdi.

      Sil
  5. oyyyy ne kötü olaymış yaa. bergama bi kere gitmiştim ama bu senin gördüğün yerleri görmedim tabi. müze vardı bir de tepede tarihi bişey vardıı. bi de meşhur helvacı varmıştı onları hatırlıyom. bu senin gördüğün yerlerin şehrin kenar dış yerleri filan olsa gerek. gezmek en güzel şeeey :)

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Müzeye vaktim yetmedi, bin sonraki ziyarete umarım dedim. Yukarıdaki Pergamon. Gittik oraya, fotoğraflar sonra. Buraya karıştırmaayım antik kenti dedim. Aslında çok merkezi. Ben yüksek okuldan yürüyerek Kızıl Avlu denen yere gittim. Yol üstünde tesadüfen gördüm. Karşısında iş yerleri var. Devamı çarşı, meydan. Zaten dere kıyısında ve oturma yerleri falan yapmışlar. Ağaçlık güzel bir yürüme yeri.

      Sil
  6. hazin bir hikayesi varmış ...ben duymamıştım daha önce bu olayı bilgi için teşekkürler iyi yıllar sevgiler

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Benim için de tesadüf oldu. Gezerken bile bilmiyordum olayı.

      Sil
  7. lawrence durrell ve ailesinin dizisi var öyle güzel ki nefis nefis, korfu da geçiyor. tatlı ve komikli. öğütleriiim :)

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Lawrence Durrell 'in labirentini okuyorum. Değişik bir tarz diziyi not alıyorum. gerçi dizi izleyemiyorum. Çabuk sıkılıyorum.

      Sil
  8. İlginç bir hikayeymiş. Sonuçta eskiden teknoloji gelişmemişken o fabrikada birilerinin çalışması gerekir. Farikada çalışmak yerine neden yakılsın ki. Başka bir hikaye vardır altında. Manzaralar güzelmiş bu arada :9

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Haklısın bir biçimde çözüm bulunabilirdi. Ama işte yazılı kaynaklardan edinebildiklerim bunlar. O dönemi yaşayan insanlarla konuşulabilse...

      Sil
  9. Üzücü olaylar ama resimler çok güzel çıkmış.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Bergama güzel yer. Ben daha önce yaylasına çıkmıştım. Bir kez daha gitmeli. Gezemediğim çok yer kaldı

      Sil

Yorum Gönder